Ta strona używa plików cookies.
Polityka cookies    Jak wyłączyć cookies?
AKCEPTUJĘ
Kocham Radzyń Podlaski

  Kochamy nasze miasto i jesteśmy z niego dumni!

POZNAJCIE

Kopiec Józefa Piłsudskiego w Żakowoli Radzyńskiej

Robert Mazurek

Cudze chwalicie, swoje poznajcie... (cz. 64)

Żakowola (gm. Kąkolewnica) w 1526 roku występowała pod nazwą Dubrowna Wola. Administracyjnie należała wtedy do starostwa niegrodowego kąkolewnickiego na ziemi łukowskiej. Dopiero w 1661 roku pojawiła się nazwa Żakowola Wola zwana też Dąbrowską. Obecnie miejscowość podzielona jest na Żakowolę Starą, Poprzeczną i Radzyńską. W ostatniej z wymienionych znajduje się kopiec upamiętniający Józefa Piłsudskiego oraz przemarsz Legionów w 1915 roku.

Żakowola Radzyńska położona jest wzdłuż drogi krajowej nr 19. Kopiec znajduje się na końcu miejscowości, po prawej stronie jadąc w kierunku Kąkolewnicy. Inicjatywa jego usypania pojawiła się tuż po śmierci marszałka w 1935 roku. Stała za nią Rada Gromadzka Żakowoli Starej, mieszkańcy oraz radny wojewódzki Jan Piekarski. Ochoczo do tego dzieła włączył się też Zarząd Gminy, a także harcerze, młodzież szkolna i Straż Pożarna.

Uroczyste odsłonięcie kopca odbyło się 12 maja 1936 roku, w pierwszą rocznicę śmierci Józefa Piłsudskiego. Było to swoiste wotum wdzięczności marszałkowi, który wypierając siły carskie „zagościł” w Żakowoli w 1915 roku. Na kopcu umieszczona została pamiątkowa tablica, na której zobaczymy odznakę I Brygady Legionów Józefa Piłsudskiego. Ma ona kształt ażurowego krzyża wpisanego w koło. Na poziomych jego ramionach widzimy litery „J” (Józef) i „P” (Piłsudski), zaś na pionowych „1” i „Br” (Brygada). Na tarczy środkowej krzyża umieszczono orła w koronie, stylizowanego według wzorów orłów Królestwa Polskiego i wzoru z 1913 roku. Poniżej odznaki znajduje się napis: W SIERPNIU 1915 r. / DRUGIM ROKU WALKI / ORĘŻNEJ O NIEPODLEG- /ŁOŚĆ NARODU POLSKIE- / GO SZLAKIEM TYM SZLI / W BÓJ ŻOŁNIERZE / JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO / 1 BRYGADA, 4 pp. // W PIERWSZĄ ROCZNICĘ ŚMIERCI / KOMENDANTA / ŻAKOWOLA 12 MAJA 1936 r. /.

Kopiec przetrwał do II wojny światowej. W 1940 roku częściowo rozebrali go Niemcy, wykorzystując uzyskany w ten sposób materiał do budowy drogi wiodącej w kierunku Polskowoli. Całkowite zniszczenie kopca nastąpiło w czasach komunistycznych. Nie zatarł się jednak w pamięci mieszkańców Żakowoli. Po 1989 roku miejsce zostało zabezpieczone (słupkami i łańcuchem) oraz oznakowane tablicą z napisem: W tym miejscu w latach 1936-1940 / istniał kopiec poświęcony / Józefowi Piłsudskiemu, / usypany przez społeczeństwo / Żakowoli Radzyńskiej / w pierwszą rocznicę śmierci marszałka, / na pamiątkę pobytu w tym miejscu / Jego żołnierzy w 1915 roku /.

29 listopada 2013 roku w tym miejscu odsłonięty został pomnik. Zawiera on motywy z pierwszej tablicy znajdującej się na kopcu – odznakę I Brygady Legionów Józefa Piłsudskiego oraz odtworzony napis. Było to możliwe dzięki miejscowemu nauczycielowi historii – Piotrowi Szkurłatowiczowi, który odnalazł oryginalną tablicę i przekazał ją na przechowanie do Gminnej Biblioteki Publicznej w Kąkolewnicy.

Kopiec postanowiono odbudować. W wigilię 96. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości (9 listopada 2014 roku) odbyła się uroczystość jego odsłonięcia. Kopiec, u podstawy obmurowany polnymi kamieniami, ma 3 m wysokości. Z przodu umieszczony został kamień, do którego przymocowano zachowaną oryginalną tablicę. Inicjatywa odtworzenia kopca pochodziła od wójta gminy Kąkolewnica Zbigniewa Ładnego oraz Piotra Szkurłatowicza. W pracach przy jego odbudowie uczestniczyli m.in. osadzeni w zakładzie Karnym w Białej Podlaskiej.

image001
image002
image003
image004
image005
image006
image007
image008
image009
image010
image011
image012
image013
image014

Komentarze obsługiwane przez CComment

Kategoria: