Cudze chwalicie, swoje poznajcie... (cz. 43)
Na wschodniej ścianie dawnego aresztu Gestapo i Urzędu Bezpieczeństwa przy ul. Warszawskiej 5a w Radzyniu znajduje się mural. Upamiętnia on polskich patriotów z Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, którzy w tym miejscu niejednokrotnie oddali swe życie za Ojczyznę.
Parterowy, niepozorny budynek przy ul. Warszawskiej 5a w Radzyniu Podlaskim kryje w sobie wielką tajemnicę. Schowany pomiędzy blokami osiedla Bulwary jest niemym świadkiem tragicznych wydarzeń II wojny światowej oraz okresu komunizmu. Tutaj mieścił się areszt śledczy niemieckiego Gestapo (1939-1944), a później Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (1944-1956). W piwnicach, w których znajdowały się cele aresztu, zachowały się oryginalne drzwi z judaszami, a na ścianach do dziś widnieją inskrypcje pozostawione przez więzione tutaj osoby.
Mural jest niezwykle ekspresyjny i bogaty w treść, a jego głównym elementem jest scena przesłuchania. W słabo oświetlonym pomieszczeniu dostrzeżemy trzy postacie – siedzącego na taborecie więźnia i stojących nad nim dwóch funkcjonariuszy. Przesłuchiwany ma skrępowane z tyłu ręce, a na jego twarzy i koszuli widoczne są ślady krwi. Jeden z oprawców, funkcjonariusz NKWD, paląc papierosa pogardliwie spogląda na więźnia. Drugi to ubek, który stojąc w pozycji wyprostowanej trzyma ręce z tyłu tułowia. Na ścianach pomieszczenia dostrzeżemy inskrypcje, jakie znajdują się w piwnicach budynku.
Ciemne pomieszczenie więziennej celi przechodzi w las. Wychodzi z niego wilk, który jest symbolem Żołnierzy Wyklętych. To właśnie las był dla nich miejscem ucieczki, schronienia, ale też walki. U szczytu muralu góruje orzeł, który szykuje się do ataku. Przedstawiony został on na tle błękitnego nieba i stanowi symbol polskości i zwycięstwa.
Mural na dawnym areszcie Gestapo i UB jest pierwszym takim przedsięwzięciem w Radzyniu. Na pomysł jego stworzenia wpadłem w 2018 roku podczas Nocy Muzeów, kiedy to Radzyński Ośrodek Kultury po raz pierwszy udostępnił do zwiedzania znajdującą się w budynku celę nr 6. O przygotowanie projektu poprosiłem Arkadiusza Kulpę, natomiast jego wykonaniem zajęli się już Adam Kopeć oraz Michał Sierpień.
Uroczyste odsłonięcie muralu odbyło się 6 października 2021 roku.
Komentarze obsługiwane przez CComment